Sahibjada Ajit Singh ji (ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ) : ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਮਹਾਨ ਯੋਧਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸੋਨੇ ਦੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ, ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਧਰਮ, ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਨਮਤਥੀ 11 ਫਰਵਰੀ 1687 ਨੂੰ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ ਹਰ ਸਿੱਖ ਲਈ ਮਾਣ ਅਤੇ ਗੌਰਵ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ।
ਇਸ ਲੰਬੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗੇ।
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਰਵਾਰ
11 ਫ਼ਰਵਰੀ 1687 (18 ਮਾਘ, ਸੰਮਤ 1743) ਨੂੰ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ।
ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ, ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ, ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਧਰਮ, ਨੈਤਿਕਤਾ, ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਦਿੱਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਿਕਸ਼ਾ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ, ਨਿੱਡਰ, ਅਤੇ ਚਤੁਰ ਸਨ।
1. ਸ਼ਸਤ੍ਰ-ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਿਕਸ਼ਾ:
ਤੀਰ-ਅੰਦਾਜ਼ੀ, ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ, ਅਤੇ ਨੇਜ਼ਾਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਪੁੰਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਘੋੜਸਵਾਰੀ ਅਤੇ ਯੁੱਧ-ਕੌਸ਼ਲ ਦੀ ਤਾਲੀਮ ਲੈਣ ਲੱਗੇ।
2. ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ:
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਉੱਚ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਤੇ ਚਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੱਤੀ।
ਸੱਚ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ।
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਯੁੱਧ
1. ਬਸੋਲੀ ਦੇ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨਾਲ ਯੁੱਧ (1700)
13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁਗ਼ਲ ਫੌਜਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ।
200 ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
ਮੁਗ਼ਲ ਹਾਕਮ ਦੰਦ ਖੱਡ ਗਏ।
ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ।
2. ਨੰਦਣ ਕਿਲੇ ਦਾ ਯੁੱਧ (1702)
1702 ਈ. ਵਿੱਚ ਨੰਦਣ ਕਿਲੇ ਉੱਤੇ ਮੁਗ਼ਲ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ।
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 200 ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨਾਲ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ ਕਿ ਵੱਡੀ ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ਵੀ ਹਾਰ ਗਈ।
3. ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ (1704) – ਆਖਰੀ ਯੁੱਧ
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਿੱਤੀ।
100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਕੀਤਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਚਣੋਤੀ ਦਿੱਤੀ।
7 ਦਸੰਬਰ 1704 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ
ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ 100 ਹੋਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ, ਮੁਗ਼ਲ ਫੌਜਾਂ ਦਾ ਜਬਰਦਸਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਿਆ।
ਹਰੇਕ ਸਿੱਖ ਨੇ ਦਸ-ਦਸ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ।
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ।
ਮੁਗ਼ਲ ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਤਿਆਗ ਦੀ ਮਿਸਾਲ।
ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ।
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ‘ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਦਿਵਸ’ ਵਜੋਂ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਲਾ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਹਿਸਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਿੱਖਿਆ
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ:
1. ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪ ਤੋਂ ਹਟਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।
2. ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ।
3. ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹੀ ਅਸਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਯੋਧਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਰੂਹ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ, ਬਹਾਦਰੀ, ਅਤੇ ਤਿਆਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖੇ ਜਾਣਗੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਧਰਮ, ਨਿਆਂ, ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹੀਏ।
"ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਉਹ ਚਿਰਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੰਧਕਾਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੇਗਾ।"
Comments
Post a Comment