ਧੰਨ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ – ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ (27 ਮਾਰਚ)

ਭੂਮਿਕਾ

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਸੱਤਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਇਆ, ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮੂਲ ਮੱਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਦਾ ਵਤੀਰਾ ਰੱਖਿਆ। 27 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਕਈ ਸਮਾਜਿਕ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪਰਚਯ

ਜਨਮ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ

➡️ ਜਨਮ: 30 ਜਨਵਰੀ 1630, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ

➡️ ਪਿਤਾ: ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ

➡️ ਦਾਦਾ: ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ

➡️ ਗੁਰਗੱਦੀ: 27 ਮਾਰਚ (ਕੈਲੰਡਰ ਅਨੁਸਾਰ)

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਕੁਦਰਤ, ਪਿਆਰ, ਤੇ ਦਇਆ ਭਾਵਨਾ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਸਨ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਮਿੱਠੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ, ਸੇਵਕ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਜੀਵਨ ਜੀਊਣ ਵਾਲੇ ਸਨ।

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ – 27 ਮਾਰਚ ਦਾ ਮਹੱਤਵ

ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਰੂਪ ‘ਚ 3 ਮਾਰਚ 1644 ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਗੱਦੀ ਸੰਭਾਲੀ, ਪਰ ਕੁਝ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ‘ਚ 27 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਵਲੋਂ ਅਖੰਡ ਪਾਠ, ਕੀਰਤਨ, ਭੋਗ, ਤੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ, ਕਰੂਣਾ ਤੇ ਦਿਆਵਾਨੀ ਦੇ ਗੁਣ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ

1️⃣ ਦਇਆ ਅਤੇ ਸੇਵਾ

ਗੁਰੂ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਤੇ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ‘ਚ ਯਕੀਨ ਰੱਖਦੇ ਸਨ।

2️⃣ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਚ ਵੱਡਾ ਹਰਬਲ ਗਾਰਡਨ (Jadi-Buti Bagh) ਬਣਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਚਿਕਿਤਸਾ ਲਈ ਜੜੀਆਂ-ਬੂਟੀਆਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।

3️⃣ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਫੌਜ (Saint Soldier Concept)

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੌਜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕਦੇ ਵੀ ਬੇਵਜ੍ਹਾ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ‘ਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

4️⃣ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਨਿਆਂ ਤੇ ਇਨਸਾਫ਼

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣਾ

20 ਅਕਤੂਬਰ 1661 ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਨੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਅੱਠਵੇਂ ਗੁਰੂ ਬਣੇ।

27 ਮਾਰਚ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ – ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਤਸਵ

✅ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਪਾਠ

✅ ਸੰਗਤ ‘ਚ ਲੰਗਰ ਦੀ ਸੇਵਾ

✅ ਧਰਮ ਦੇ ਉੱਤਮ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਉੱਤੇ ਕਥਾਵਾਂ

✅ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ

Also Read: ਧੰਨ ਧੰਨ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਨਕਸਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ

ਉਪਸੰਹਾਰ

ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ ਦਇਆ, ਕਰੁਣਾ, ਤੇ ਸੇਵਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਰਾਹੀਂ ਚੱਲਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ, ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰੀਏ।

ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ!