ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ – ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਯੋਧਾ

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ – ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਯੋਧਾ

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ – ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਪਰਚਿਆ

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1699 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਲੋਂ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣਾ ਸੀਸ ਭੇਟ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 18 ਮਾਰਚ 1663 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਕਲਾਲ (ਖੱਤਰੀ) ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਦੀ ਲੜਾਈ (1705) ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।


ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮਾਂ

1. ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ

ਜਨਮ ਤਰੀਕ: 18 ਮਾਰਚ 1663

ਜਨਮ ਥਾਂ: ਗੁਜਰਾਤ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ)

ਪਰਿਵਾਰ: ਕਲਾਲ (ਖੱਤਰੀ)

ਅਸਲ ਨਾਂ: ਮੋਹਕਮ ਚੰਦ

ਧਰਮ: ਸਿੱਖ


2. ਗੁਰੂ ਘਰ ਨਾਲ ਜੁੜਾਅ

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਸਨ।

ਉਹ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆ ਕੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ।

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਿਪਾਹੀਅਨ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਚੁਣਿਆ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਵਿਤੀਤ ਕੀਤਾ।

1699 – ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ

ਵੈਸਾਖੀ 1699 ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਚੁਣੇ।

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਉਹਨਾਂ ਪੰਜ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ।

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਹਿਚਾਣ:

ਮੋਹਕਮ ਚੰਦ → ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ "ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਫ਼ਤਹਿ" ਨਾਅਰਾ ਲਗਾਇਆ।

ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਣ, ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ।

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਯੁੱਧਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ

1. ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਲੜਾਈ (1701-1704)

ਮੁਗਲ ਫੌਜ ਅਤੇ ਹਿਲ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਿੱਖ ਫੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ ਹਮਲੇਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕੀਤਾ।

2. ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਦੀ ਲੜਾਈ (1705)

1705 ਵਿੱਚ, 40 ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ 10 ਲੱਖ ਮੁਗਲ ਫੌਜ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਲਈ।

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀਰਤਾ ਨਾਲ ਜੰਗ ਲੜੀ।

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੱਡੇ ਮੁਗਲ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ

✔️ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼

✔️ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਅਕਤੀ

✔️ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ, ਹਿੰਮਤ, ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ

✔️ ਹਰ ਵੈਸਾਖੀ ਦੇ ਦਿਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਨਤੀਜਾ

ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਸੱਚੇ ਸਿਪਾਹੀ, ਸਮਰਪਿਤ ਗੁਰਸਿੱਖ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਪ੍ਰਤੀ ਨਿਸ਼ਠਾ ਅੱਜ ਵੀ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਭ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸੇਵਾ, ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Also Read: ਅਕਾਲੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ: ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਮਰ ਪਾਠ

FAQs (ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

Q1: ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੌਣ ਸਨ?

Ans: ਉਹ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ।

Q2: ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ?

Ans: 18 ਮਾਰਚ 1663 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ।

Q3: ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਮੁਖ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ?

Ans: ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਲੜਾਈ।

Q4: ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਕਦੋਂ ਹੋਈ?

Ans: 1705 ਵਿੱਚ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ।


Comments

Popular posts from this blog

🙏 सिद्धू मूसे वाला की तीसरी बरसी (29 मई 2025) पर विशेष श्रद्धांजलि 🙏

🗞️ हिंदी पत्रकारिता दिवस 2025: इतिहास, महत्व और आधुनिक संदर्भ में भूमिका

🌍 World Milk🥛 Day 2025: एक ग्लोबल हेल्थ और पोषण उत्सव 🥛