ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ: ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ
ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ (1579-1638) ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ, ਨਿਸ਼ਚਲ ਭਗਤ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਪਾਹੀ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਹਰ ਪਲ ਧਰਮ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਲਾਕ, ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਪਟ ਸਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਬੜੇ ਆਦਰ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵੀ ਹਨ।
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ
ਜਨਮ: 1579 ਈ. ਵਿੱਚ, ਸੁਹਾਵਾ ਪਿੰਡ (ਜ਼ਿਲਾ ਸਰਾਏ ਸਿਦੂ, ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ)।
ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ: ਵਾਸੂ ਰਾਮ ਜੀ
ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ: ਅਨੋਖੀ ਦੇਵੀ ਜੀ
ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਵਿਚ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਧੀਰਜ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ। ਉਹ ਘੁੜਸਵਾਰੀ, ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਕਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ ਆਏ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸਯੋਗ ਸਿੱਪਾਹੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਏ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ ਜੋ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਕਰੀਬੀ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਨਿਰਸਵਰਥ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ:
ਮੁਗਲ ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ ਕਰਨਾ
ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨੀ
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਨਿਆਂ ਤੇ ਇਜ਼ਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨੀ
ਘੋੜੇ ਚੁਰਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਘਟਨਾਵਾਂ
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਮੁਗਲ ਹਕੂਮਤ ਨਾਲ ਟਕਰਾਰ ਰਹੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਹਨ।ਸਭ ਤੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਘਟਨਾ ਅਨਮੋਲ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਚੋਰੀ ਸੀ:
ਦਿਲਬਾਗ ਅਤੇ ਗੁਲਬਾਗ ਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਅਨਮੋਲ ਘੋੜੇ ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਹੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਸਨ।
ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਘੋੜੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮੰਗੇ ਗਏ ਸਨ।
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚਤੁਰਾਈ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਦੋਵੇਂ ਘੋੜੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲਿਆਏ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ।
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੁੱਧ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਲੜਾਈ (ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼)
ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਕਿਲਾ ਦੀ ਰਾਖੀ
ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਗੜ੍ਹ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੇ 1638 ਈ. ਵਿੱਚ ਜੋਧਪੁਰ ਨੇੜੇ ਆਪਣਾ ਨਿਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸਮਾਂ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲੰਗਿਆ।
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ
ਅੱਜ ਵੀ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ, ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਆਇਕਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ (Conclusion)
ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਡੀ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਜੋ ਬਾਹਦਰੀ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਅਦੁੱਤੀਅ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਸਦਾ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਰਹਾਂਗੇ।
"ਧਰਮ ਲਈ ਜਿਉਣਾ ਤੇ ਧਰਮ ਲਈ ਮਰਨਾ, ਇਹੀ ਸੱਚੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ।"
FAQs (ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਸਵਾਲ)
Q1. ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਕਿੱਥੇ ਜਨਮੇ ਸਨ?
A: ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਸੁਹਾਵਾ ਪਿੰਡ (ਜ਼ਿਲਾ ਸਰਾਏ ਸਿਦੂ, ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ) ਹੋਇਆ ਸੀ।
Q2. ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਕੀ ਸਨ?
A: ਦਿਲਬਾਗ ਅਤੇ ਗੁਲਬਾਗ।
Q3. ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਕਿਸ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸਨ?
A: ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ।
Q4. ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ ਸੀ?
A: 1638 ਈ. ਵਿੱਚ ਜੋਧਪੁਰ ਨੇੜੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਧਨ ਹੋਇਆ।
Also Read:
ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਰਾੜਾ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੇ
ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਸਿੰਘ ਜੀ
Comments
Post a Comment