ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ – ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ | Shri Guru Harkrishan Ji Joti Jot Diwas

1. ਭੂਮਿਕਾ 

ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅੱਠਵੇਂ ਗੁਰੂ ਹਨ, ਨਿਮਰਤਾ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਦੁਖੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ।

ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਗੁਰੂ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦੇ ਦਿਨ, ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਸੇਵਾ, ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਆਤਮਿਕ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

2. ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਜੀਵਨੀ 

ਜਨਮ: 7 ਜੁਲਾਈ 1656, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ

ਪਿਤਾ ਜੀ: ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇ ਜੀ

ਮਾਤਾ ਜੀ: ਮਾਤਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਕੌਰ

ਗੁਰੂ ਜੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਅਕਲਮੰਦ, ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਸਨ।

3. ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ 

1661 ਵਿਚ, ਸਿਰਫ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਮਿਲੀ। ਇਹ ਗੁਰਗੱਦੀ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਹੈ।

4. ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਤੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ 

1664 ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਚੌਚਕ ਅਤੇ ਹੈਜ਼ੇ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਫੈਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਹੱਥੀ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਕੰਡੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਫਾ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲਿਆ।

5. ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਤੇ ਅੰਤਿਮ ਉਪਦੇਸ਼ 

ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ "ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ" ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਆਇਆ ਕਿ ਅਗਲੇ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੂਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਗਿਆਨ ਦਾ ਸਬੂਤ ਸੀ।

6. ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 

ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮਹਾਨ ਦਿਨ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਵਿਛੋੜਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਸਦੀਵੀ ਜੀਵਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਾਸਤੇ ਆਤਮਿਕ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ।

7. ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਹਿਮਾ

ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ 'ਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਥਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

8. ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਮਹਿਮਾ

> "ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਧਿਆਈਐ, ਜਿਸ ਡਿਠੈ ਸਭ ਦੁਖ ਜਾਇ।"

ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਕਰੁਣਾ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।

9. ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ 

ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ, ਕੀਰਤਨ ਸਮਾਗਮ, ਲਾਈਵ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰਾਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

10. FAQs 

Q1. ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ?

Ans: ਸਿਰਫ 7 ਸਾਲ

Q2. ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ ਕਦੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

Ans: 30 ਮਾਰਚ ਨੂੰ । ਪਰ ਨਵੇਂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਜ ਹੈ ।

Q3. ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਕੀ ਹੈ?

Ans: ਇਹ ਪਾਣੀ ਰੋਗ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

Q4. ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਕੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ?

Ans: "ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ"

11. ⭐ ਨਿਸ਼ਕਰਸ਼ 

ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਮਰ ਨਹੀਂ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੀ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸੱਚੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚੱਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

Also Read: 

ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਨ

ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ: ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾਸ਼੍ਰੋਤ

ਸਾਹਿਬਜਾਦਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪੁਰਬ – ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਸਰਤਾਜ ਨੂੰ ਨਮਨ